Kafedra tarixi
Rus tilshunosligi kafedrasi 2015-yilda umumiy tilshunoslik va jahon adabiyoti deb qayta nomlangan va 2018-yilda tashkil etilgan rus tili va adabiyoti kafedrasi negizida tashkil etilgan.
* Kafedraning tarixi o'tgan asrning 70-yillari boshlariga to'g'ri keladi. O'sha paytda bu yerda taniqli tilshunoslar va adabiyotshunoslar U. O. Lansuzskiy, A. K. Imeryakov, O. M. Chumakova, F.I.Arslonova, N. I. Sukanova, O.M.Jabbarov, N.F.Valiyeva, S.N.Serjantova, S.I.Ushakova, I.V.Nikitina, F.E.Majidov, T.Ye. Bakina, V.Kononenko, A.Sh. Imamkulova, A.Morozova, D.S.Sa’dullayev, N.K.Obeshayeva, I.O.Poletayeva, O.S.Chirkina, X.X.Rustamova, M.S.Kirillova, N.A.Popova, R.G.Galiyeva, S.A.Turajonova, O.Tumanova, D. S. Kulmamatov, U.Dj.Esanov, N.M.Babaxadjayeva, O.X.Qadirova, B.A.Ilyasov, Ye.A.Sattarova ilmiy faoliyat olib borishgan. Hozirgi kunda Rus tilshunoslik kafedrasida filologiya fanlari doktori, professor P.U.Bakirov, filologiya fanlari nomzodi, dotsent N.P.Panjiyev, filologiya fanlari nomzodi, dotsent A.X.Eshankulova, katta o’qituvchilar B.M.Saidov, M.N.Imamkulova, M.K.Zaripova, U.T.Xujanov, N.R.Abdukayumova kabi iste'dodli olimlar ikki tillilik, interferensiya va til aloqasi muammolari ustida ish olib bormoqdalar va fan rivojiga o’zlarining munosib hissalarini qo’shib kelmoqdalar. Bundan tashqari kafedrada yosh mutaxassislar E.V.Sadikova, U.A.Kamalov, N.B.Radjapova, M.N.Nazarova, G.N.Xudayorova, G.S-A.Maxmadiyeva, R.S-A.Maxmadiyeva, D.K.Shadiyeva, N.I.Jabbarovalar ham o’z ilmiy faoliyatini olib borishadi.
Bugungi kunda kafedrada 21 nafar o'qituvchi faoliyat ko'rsatmoqda, ular orasida 1 nafar fan doktori, 2 nafar fan nomzodi, 3 nafar PhD, 3 nafar katta o'qituvchi va 11 nafar professor 7023011–Lingvistika (rus tili), 60230100 – Filologiya va tillarni o’qitish (rus tili) va 5111300-O’zga tilli guruhlarda rus tili bakalavriat yo'nalishlari bo'yicha tahsil bermoqdalar.
Asosiy e'tibor xorijiy oliy o'quv yurtlari bilan yangi aloqalarni yo'lga qo'yish va mavjud aloqalarni yanada mustahkamlashga qaratilmoqda. Kafedra Moskva davlat pedagogika universiteti, Saratov davlat universiteti va respublikaning yetakchi oliy o'quv yurtlarining ixtisoslashtirilgan kafedralari bilan ilmiy sheriklik asosida aloqalarni saqlab kelmoqda.
Rus tilshunosligi kafedrasi o'qituvchilari faoliyatida Rus va qardosh tillar fakulteti talabalari bilan o'quv-tarbiyaviy va ilmiy ishlar alohida o'rin tutadi. Kafedrada "Lingvist" ilmiy to'garagi faoliyat ko'rsatmoqda, unda mutaxassislar talabalar bilan ilmiy-ijodiy ish olib boradilar. Talabalar orasida ko'plab iste'dodli o'g'il va qizlar bor. Kafedrada umumiy va rus tilshunosligi muammolariga bag'ishlangan ilmiy seminar o'tkaziladi. Surxondaryo viloyatining o'rta maxsus o'quv yurtlari va rus tilshunosligi kafedrasi o'rtasida mustahkam aloqa o'rnatilgan
Kafedrada o'qitiladigan yo'nalishlar:
Bakalavr:
5120102-Filologiya va tillarni o’qitish (rus tili) 4-kurs
5112500-O’zga tilli guruhlarda rus tili 4-kurs
60230100-Filologiya va tillarni o’qitish (rus tili) 1-3-kurslar
Magistraturа
70230101-Lingvistika (rus tili)
KAFEDRADA O'QITILADIGAN FANLAR:
Bakalavr:
5112500- O’zga tilli guruhlarda rus tili 4-kurs
1. Hozirgi rus tili
2. Tilshunoslik asoslari
3. Rus orfografiyasi praktikumi
5120102- Filologiya va tillarni o’qitish (rus tili) 4-kurs
- Umumiy tilshunoslik
- Sotsiolingvistika
- Hozirgi rus tilining orfografiyasi
- Tillar interferensiyasi va o’zaro aloqadorligi
- Matnning lingvistik tahlili
60230100-Filologiya va tillarni o’qitish (rus tili) 1-3-kurslar
Hozirgi rus tili
Rus tili tarixi
Qiyosiy-chog’ishtirma tilshunosligi
Tilshunoslikka kirish
Hozirgi slavyan tillari
Rus tilini o’qitish metodikasi
Sotsiolingvistika
Hozirgi rus tilining orfografiyasi
Tillar interferensiyasi va o’zaro aloqadorligi
Matnning lingvistik tahlili
Grammatik tahlil
Hozirgi rus tilining punktuatsiaysi
Magistratura:
70230101- Lingvistika (rus tili)
1. Maxsus fanlarni o’qitish metodikasi
2. Zamonaviy leksikografiya va leksikologiyaning muammolari
3. Lingvistika tarixi
4. Hozirgi rus tilining fonologiyasi
5. Umumiy va rus variologiyasi
6. Tilning kulturologik aspektlari
7. Tadqiqotning lingvistik usullari
8. Qiyosiy lingvistika
KAFEDRADA OLIB BORILAYOTGAN ILMIY ISHLAR
Rus tilshunoslik kafedrasida 5120102 yo'nalishi bo'yicha bakalavr-Filologiya va tillarni o'qitish (rus tili) 4-kurs, 5112500-O’zga tilli guruhlarida rus tili 4-kurs, 60230100 - Filologiya va tillarni o'qitish (rus tili) 1-3-kurslar yo'nalishi bo'yicha, magistratura 70230101-Tilshunoslik (rus tili) yo’nalishlari faoliyati tashkil etilgan. Barcha o'qituvchilar ilmiy ish bilan shug'ullanishlari uchun sharoit yaratilgan. Professor-'qituvchilar o'z maqolalarini bir qator xalqaro jurnallarda nashr qilganlar. Bundan tashqari, rus tilshunosligi kafedrasida mustaqil tadqiqotlar asosida 8 nafar o'qituvchi: Shadiyeva Dilrabo, Zaripova Matluba, Sadiqova Elvira, Radjapova Natalya, Mahmadiyeva Gulchexra, Kamalov Umid, Mahmadiyeva Ra'no, Xudayorova Gulnoralar ilmiy-tadqiqot ishlarini olib bormoqda.
KAFEDRADA OLIB BORILAYOTGAN ILMIY-USLUBIY ISHLAR
Hisobot yilida kafedra professor-o'qituvchilari tomonidan 2023-yilda xalqaro ilmiy jurnallarda 20 ta maqola, respublika ilmiy jurnallarida 15 ta maqola, xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyalarda 10 ta tezis, respublika ilmiy-nazariy konferensiyalarida 8 ta tezis chop etilgan.
ILMIY MAQOLALAR
Kafedrada asosan "umumiy va qiyosiy tipologik tilshunoslikning dolzarb muammolari"yo'nalishlari bo'yicha ilmiy-tadqiqot ishlari olib borilmoqda. P. U.Bakirov, N.P.Panjiyev, M.Zaripova, M.Imamkulova, D.Shodiyeva, U. Kamalov, B.Saidov, G.Mahmadiyevlar o’z ilmiy maqolalarini Rossiya Federatsiyasining 60 ta nufuzli jurnallarida chop etilgan. Bundan tashqari P. Bakirov, N. Panjiyev, M. Zaripova, M. Imamqulova, D. Shodiyeva, U. Kamalov, B. Saidov, G. Mahmadiyeva, M. Nazarovalarning ilmiy maqolalari Respublika OAK ro’yxatiga kiritilgan jurnallarda chop etilgan. P. Bakirov, U. Kamalov, Belarus davlat universitetida o’z ma’ruzalari bilan ishtirok etishgan, U. Xujanov Qozon federal universitetida mashg'ulotlar o'tkazdi va stajirovkada bo’lgan, D. Shodiyeva Vladimir universitetida darslar o'tib kelgan. Kafedra o'qituvchilari professor P. Bakirov, D. Shodiyeva, U. Kamalov Toshkent, Samarqand, Qarshi shaharlarida ilmiy konferensiyalarda ma'ruzalar bilan chiqishgan. Rossiya Federatsiyasining A.S.Pushkin nomidagi Leningrad davlat universiteti, Gersen nomidagi pedagogika davlat universiteti, Moskva pedagogika davlat universiteti, Vladimir davlat universiteti, Rossiya va Tojik (slavyan) universiteti, Saratov pedagogika davlat universiteti olimlari bilan mustahkam aloqalar o'rnatilgan. Kafedra professor-o'qituvchilari tomonidan olingan ilmiy natijalar respublika va respublika o'quv yurtlaridan tashqarida ilmiy-tadqiqot ishlarida qo'llaniladi. Har bir fan uchun fan dasturi, sillabuslar, o'quv materiallari, ma'ruza matnlari, reytingni ishlab chiqish, taqvim tematik rejasi, amaliy mashg'ulotlar taqdim etiladi. Bundan tashqari, kafedra professor-o'qituvchilari f.f.d., professor P.U.Bakirovning bir nechta o’quv qo’llanmalari, monografiyasi, Rajapova N, Nazarova M, Mahmadiyeva G, Sadikova E, Xudayerova G, Eshanqulova A.larning ham rus tili bo'yicha o'quv qo'llanmalari nashr qilingan.
